جایگاه ایران در گزارش‌های جهانی نشان‌دهنده ظرفیت‌های رو به رشد، اما فاصله قابل‌توجه با کشور‌های پیشرو در حوزه هوش مصنوعی است. گزارش «شاخص آمادگی دولت‌ها برای هوش مصنوعی ۲۰۲۴» توسط دانشگاه آکسفورد در دسامبر ۲۰۲۴ منتشر شده و آمادگی دولت‌ها را بر اساس سه محور اصلی «حکمرانی»، «بخش فناوری» و «داده و زیرساخت» برای ۱۸۱ کشور ارزیابی کرده و ایران را با رتبه کلی ۷۰ از ۱۸۱ کشور در سطح متوسطی قرار داده، اما در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، ایران پس از امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر، عمان، اردن، مصر، بحرین در جایگاه دوازدهم منطقه‌ایستاده است.
گزارش «شاخص آمادگی هوش مصنوعی» صندوق بین‌المللی پول (IMF) نیز ۱۴۱ کشور را در این حوزه بررسی کرده و ایران با امتیاز ۴۹. ۰ از ۱ در رتبه ۷۲ از ۱۴۱ کشور قرار گرفت. شاخص هوش مصنوعی جهانی ۲۰۲۴ از Tortoise Media، نیز ۸۳ کشور را ارزیابی کرده و ایران را با رتبه کلی ۶۸ از ۸۳ کشور نشان داده که بر پتانسیل نوآوری ایران تاکید کرد. گزارش استنفورد (Stanford HAI) در سال ۲۰۲۴ نیز جایگاه ایران را در انتشار مقالات علمی هوش مصنوعی در میان ۲۰ کشور برتر جهانی از میان ۱۰۰ کشور مورد بررسی تایید کرده است.
نقاط قوت ایران در این گزارش‌ها به توان علمی و سرمایه انسانی بازمی‌گردد. گزارش آکسفورد جایگاه ایران در انتشار مقالات علمی مرتبط با هوش مصنوعی را در رتبه ۱۳ تا ۱۵ جهانی تایید کرده و فعالیت دانشگاه‌هایی مانند صنعتی شریف و تهران را برجسته می‌داند، که ایران را بالاتر از ترکیه (رتبه ۱۸) و برزیل (رتبه ۲۰) و پس از سنگاپور (رتبه ۸) و کره جنوبی (رتبه ۱۰) قرار می‌دهد. گزارش استنفورد نیز این توان علمی را با قرار دادن ایران در میان ۲۰ کشور برتر جهانی در انتشار مقالات هوش مصنوعی تایید می‌کند. گزارش صندوق بین‌المللی پول نیز ایران را در زیرشاخص «سرمایه انسانی» با امتیاز ۰.۶۲ (افزایش ۰.۰۲ واحدی نسبت به ۲۰۲۳) در جایگاه پنجم منطقه قرار داده، که نشان‌دهنده نیروی انسانی ماهر است. در واقع، نیروی انسانی جوان و تحصیل‌کرده، به ایران مزیت رقابتی در منطقه می‌دهد و با برنامه‌ریزی دقیق و اجرای موثر، امکان پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای در شاخص‌های جهانی هوش مصنوعی فراهم می‌کند.
